Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 Ã 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 Ã 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 Ã 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753
Fausso-ninfo
Nymphoides peltata
Menyanthaceae Gentianaceae
Nom en français : Faux Nénuphar.
Descripcioun :Vaqui uno planto aparado que s'atrovo quà si plus au nostre. Trachis dins uno lono de la valado dóu Rose. Aquesto fausso-ninfo douno d'èr à la vertadiero (en bèn mai pichoto), pamens fai partido di dicoutiledouno. Se recounèis à si fueio e si flour jauno. Se destrio de Hydrocaris morsus-ranae que lou dessouto di fueio èi cubert de boudougneto e li flour soun jauno d'or.
Usanço :La planto sarié manjadisso, mai n'i'a deja pu gaire ! Èi vertuouso contro li fèbre, li verme dóu quiéu e fai pissa.
Port : Erbo
Taio : 15 Ã 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nymphoides
Famiho : Menyanthaceae
Famiho classico : Gentianaceae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2,5 Ã 4 cm
Flourido :
Printèms - Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 Ã 400 m
Aparado :
Vo
Jun à setèmbre
Liò : Lono
- Mueio
- Aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Nymphoides peltata (S.G.Gmel.) Kuntze, 1891